Maandag 10 november 2025 om 20.00 uur in de Baank: Chris Paulussen met lezing over de geschiedenis van de hightech regio Zuidoost-Brabant

‘Het verhaal van Brainport als motor van de nationale economie’, lezing van Chris Paulussen over de geschiedenis van de hightech regio Zuidoost-Brabant:

Chris Paulussen vertelt zijn eigen – hier en daar wat eigenzinnige – verhaal over de geschiedenis van Brainport, de hightech regio Zuidoost-Brabant. Geen zware kost, maar een onderhoudende tocht door de geschiedenis aan de hand van aansprekende en verrassende voorbeelden en anekdotes.

Brainport vindt zijn oorsprong in het begin van de jaren negentig. Philips balanceerde op de rand van de afgrond. DAF ging failliet. NedCar sloot zijn hoofdkantoor in Helmond. Toeleveranciers werden meegesleept in de malaise. Zuidoost-Brabant zat in zak en as. In plaats van het hoofd te laten hangen bundelden bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden de krachten.

DAF maakte een succesvolle doorstart. ASML groeide uit tot absolute marktleider op het gebied van de meest complexe chipmachines. De VDL Groep liet zien dat de maakindustrie in Nederland toekomst heeft. Zuidoost-Brabant  richtte zich op en maakte naam als Brainport, een regio met een hightech ecosysteem van internationaal allure.

Chris Paulussen maakte het als chef van de economieredactie en hoofd opinie van het Eindhovens Dagblad van dichtbij mee. Hij dook ook in de geschiedenis en kwam uit bij de oorsprong van de regionale hightech industrie in 1891, het jaar waarin Philips is opgericht. Op de fundamenten van Philips is Zuidoost-Brabant uitgegroeid tot een internationaal centrum van hoogwaardige technologie.

Brainport heeft lang moeten wachten op de waardering die het verdient. Na lang aandringen kreeg Zuidoost-Brabant in 2016 van het kabinet de status van mainport, van motor van de nationale economie – vergelijkbaar met de Rotterdamse haven en Amsterdam/Schiphol. Met de lusten komen de lasten: druk op de infrastructuur, het voorzieningenniveau en de woningmarkt door de toestroom van kenniswerkers uit binnen- en buitenland. Aangrenzende regio’s in Limburg, België en Midden-Brabant kunnen een van de oplossing bieden.

Veel van wat Chris Paulussen (1954) vertelt vond zijn neerslag in het boek ‘Sterker uit elke crisis’, dat hij in 2019 schreef ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Eindhovensche Fabrikantenkring. Na zijn pensionering is hij op freelance-basis actief gebleven als journalist en schrijver. In 2024 verscheen van zijn hand het boek ‘Altijd de juiste mix’ over Frans Huijbregts, een kleurrijke ondernemer onder wiens leiding de Huijbregts Groep in Helmond uitgroeide tot een internationale speler op het gebied van poedermixen voor de voedingsmiddelenindustrie. Hij is nu bezig met de afronding van een biografie van Frans Otten, Philips-topman van 1939 tot 1961 en voor het concern zeker zo belangrijk als zijn schoonvader Anton Philips.  

Maandag 13 oktober 19.30 uur in de Baank: Willem Jansen met een lezing over Ubuntu: ‘Ik en de ander’ een filosofische verkenning

Er is geen eenduidige definitie van het concept Ubuntu maar de kern draait wel om menselijkheid en verbondenheid met elkaar. Ubuntu is een actuele (Zuid) Afrikaanse filosofie, waarvan onze wereld van nu veel kan leren. Het gaat in deze filosofie om het diepgewortelde mensbesef dat wij allen onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De Ubuntu-geest “ik ben, omdat wij zijn” (in plaats van onze westerse Descartes-overtuiging: “ik denk dus ik besta”), kunnen wij vertalen naar onze dagdagelijkse werkelijkheid. Zo krijgen we zicht op een respectvolle samenleving voor en met elkaar.

Wanneer we echt willen ontdekken wat de betekenis van de (Zuid)Afrikaanse filosofie Ubuntu voor ons kan zijn, dan zullen we voorafgaand aan onze ontdekkingstocht moeten nagaan waarvandaan we zelf zijn vertrokken en ten slotte waar we nu staan.

Heeft de ander een plaats en welke dan wel in de moderne Europese filosofie? Daar komen wij in ons eigen denken immers vandaan.

Wat kan de (Zuid)Afrikaanse filosofie Ubuntu betekenen voor nu en voor onze toekomst?

‘Verbinden’ is een steeds terugkerend woord in politieke en maatschappelijke discussies vandaag de dag. Verbinden met de ander, daar gaat het dan om. Kunnen we dat wel? Het centrale thema in de lezing van Willem Jansen over Ubuntu betreft nu juist de ‘ander’. De vraag is of Ubuntu ons kan helpen bij het verbinden met de ander.

*

Na een studie filosofie in Nijmegen van 1969-1974 is Willem Jansen werkzaam geweest in de volwasseneneducatie in Venray (Plaatselijk Educatief Centrum). In1988 vertrokken naar CINOP, onderwijskundig advies- en onderzoeksbureau, in Den Bosch en werkzaam als adviseur internationale samenwerking in het beroepsonderwijs. Betrokken bij projecten op het terrein van beroepsonderwijs o.a. met Rusland en Zuid-Afrika. Na pensionering actief als curator beeldende kunst en maker van diverse tentoonstellingen. Lid van de Vereniging van Filosofen in de Praktijk. Nu actief als moderator voor de cursus Filosofie & Humanisme voor gedetineerden in PI-instelling Sittard.

Ma. 8 september 2025, om 20.00 uur De Baank Leunen Jona van Loenen, ‘Waarom de laagsteprijsgarantie ervoor zorgt dat je te veel betaalt’; De geheimen van de echte economie

  • Waarom houden cafés elke week, maar boekenwinkels nooit een happy hour?
  • Waarom geven kappers altijd maar slagers nooit studentenkorting?
  • Waarom zal AI onze banen niet overnemen?
  • Waarom verdienen Taylor Swift en CEO’s zo veel (en jij en ik zo weinig)?
  • Waarom is het juist goed als overheden blunders maken?
  • En waarom zorgt de laagsteprijsgarantie ervoor dat jij te veel betaalt?

Hoewel de economie ons leven en de maatschappij compleet beheerst, weten de meesten van ons op deze simpele vragen geen antwoord te geven. Dat is toch heel gek? 

Dankzij de lezing van Jona van Loenen zal daar voorgoed verandering in komen. In deze lezing geeft hij namelijk antwoord op deze vragen. Zodat jij de economie, en daarmee vooral de wereld en je eigen leven, eindelijk écht begrijpt. Dit is niet alleen leuk, maar ook nodig om hier achter te komen. Voordat we tot een nieuw economisch systeem kunnen komen, moeten we namelijk eerst begrijpen wat de economie nou eigenlijk ís. 

Jona van Loenen (1994) is schrijver, columnist en start-up ondernemer. Jona van Loenen behaalde aan Bocconi University in Milaan de master Finance summa cum laude. Daarna begon hij een master Financial Economics, maar besloot om te stoppen met studeren, omdat hij door zijn studie juist steeds minder van de échte economie begreep. Jona stond vanaf 2018 als Head of Research aan de basis van Gain.pro, een van de snelst groeiende FinTech start-ups in Europa. Sinds 2021 is Jona publicist voor o.a. de Volkskrant, Trouw, Het Parool, Het Financieele Dagblad en NRC. Jona heeft sinds augustus 2025 in Trouw de wekelijkse rubriek ‘De Undercover Econoom’. Dit is ook de naam van zijn populaire Substack met bijna 10.000 abonnees. 

Jona van Loenen

Agenda Lezingen in 2025-2026

Er kunnen nog (kleine) wijzigingen volgen

13 oktober          Willem Jansen      ‘Ubuntu’. Ubuntu is een filosofische concept uit Zuidelijk Afrika. Het gaat over een diep besef van onderlinge verbondenheid van mensen met elkaar. Volgens Ubuntu staat de identiteit van een individu niet op zichzelf. Evenals de zin en de zingeving van het leven.

10 november     Chris Paulussen               ‘Brainport’; Over de geschiedenis van Zuidoost-Brabant als centrum van hoogwaardige technologie en de keuzes die in de toekomst gemaakt moeten worden.                    

8 december        Joop van Velsen                ‘Klassieke muziek en beeldende kunst’; Over componisten die zelf beeldende kunst maakten, over componisten die geïnspireerd raakten door beeldende kunst en over beeldende kunst die een plaats krijgt in de klassieke muziek.

12 januari  2026  Dr. Anita Böcker ‘Arbeidsmigratie in de grensregio: de lusten en de lasten en instrumenten voor een betere verdeling daarvan’. In deze voordracht wordt speciaal ingegaan op de situatie van arbeidsmigranten in onze regio en op maatregelen om die te verbeteren.

9 februari  2026    Martien Spee:                ‘Het leven van Henschenius’; Een beschrijving in woord en beeld over leven en werk van ‘plaatsgenoot’ Henschenius. Tijdsbeeld van een boeiende periode in de 17e eeuw waarin hij mede een bepalende rol heeft gespeeld.

9 maart  2026       Dr. Joost Peters              ‘Traumachirurgie’, over het werk van een Mobiel Medisch Team van het Radboudumc met inzet van een traumahelikopter. Hoe snel en adequaat te reageren op ongevallen en complexe situaties.

13 april   2026 Dr. Anneke Steegh         ‘Wie ben ik, als alles meezit?’ Een persoonlijke en wetenschappelijke reflectie op hoe identiteit en maatschappelijke positie een rol spelen in onderzoek. Met voorbeelden uit onderzoek naar jongeren, gender en identiteit in de bètawetenschap.