Auteur:

Er is geen eenduidige definitie van het concept Ubuntu maar de kern draait wel om menselijkheid en verbondenheid met elkaar. Ubuntu is een actuele (Zuid) Afrikaanse filosofie, waarvan onze wereld van nu veel kan leren. Het gaat in deze filosofie om het diepgewortelde mensbesef dat wij allen onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De Ubuntu-geest “ik ben, omdat wij zijn” (in plaats van onze westerse Descartes-overtuiging: “ik denk dus ik besta”), kunnen wij vertalen naar onze dagdagelijkse werkelijkheid. Zo krijgen we zicht op een respectvolle samenleving voor en met elkaar.

Wanneer we echt willen ontdekken wat de betekenis van de (Zuid)Afrikaanse filosofie Ubuntu voor ons kan zijn, dan zullen we voorafgaand aan onze ontdekkingstocht moeten nagaan waarvandaan we zelf zijn vertrokken en ten slotte waar we nu staan.

Heeft de ander een plaats en welke dan wel in de moderne Europese filosofie? Daar komen wij in ons eigen denken immers vandaan.

Wat kan de (Zuid)Afrikaanse filosofie Ubuntu betekenen voor nu en voor onze toekomst?

‘Verbinden’ is een steeds terugkerend woord in politieke en maatschappelijke discussies vandaag de dag. Verbinden met de ander, daar gaat het dan om. Kunnen we dat wel? Het centrale thema in de lezing van Willem Jansen over Ubuntu betreft nu juist de ‘ander’. De vraag is of Ubuntu ons kan helpen bij het verbinden met de ander.

*

Na een studie filosofie in Nijmegen van 1969-1974 is Willem Jansen werkzaam geweest in de volwasseneneducatie in Venray (Plaatselijk Educatief Centrum). In1988 vertrokken naar CINOP, onderwijskundig advies- en onderzoeksbureau, in Den Bosch en werkzaam als adviseur internationale samenwerking in het beroepsonderwijs. Betrokken bij projecten op het terrein van beroepsonderwijs o.a. met Rusland en Zuid-Afrika. Na pensionering actief als curator beeldende kunst en maker van diverse tentoonstellingen. Lid van de Vereniging van Filosofen in de Praktijk. Nu actief als moderator voor de cursus Filosofie & Humanisme voor gedetineerden in PI-instelling Sittard.

Er kunnen nog (kleine) wijzigingen volgen

8 september      Jona van Loenen            Lezing vindt geen doorgang wegens ziekte spreker

13 oktober          Willem Jansen      ‘Ubuntu’. Ubuntu is een filosofische concept uit Zuidelijk Afrika. Het gaat over een diep besef van onderlinge verbondenheid van mensen met elkaar. Volgens Ubuntu staat de identiteit van een individu niet op zichzelf. Evenals de zin en de zingeving van het leven.

10 november     Chris Paulussen               ‘Brainport’; Over de geschiedenis van Zuidoost-Brabant als centrum van hoogwaardige technologie en de keuzes die in de toekomst gemaakt moeten worden.                    

8 december        Joop van Velsen                ‘Klassieke muziek en beeldende kunst’; Over componisten die zelf beeldende kunst maakten, over componisten die geïnspireerd raakten door beeldende kunst en over beeldende kunst die een plaats krijgt in de klassieke muziek.

12 januari  2026  Dr. Anita Böcker ‘Arbeidsmigratie in de grensregio: de lusten en de lasten en instrumenten voor een betere verdeling daarvan’. In deze voordracht wordt speciaal ingegaan op de situatie van arbeidsmigranten in onze regio en op maatregelen om die te verbeteren.

9 februari  2026    Martien Spee:                ‘Het leven van Henschenius’; Een beschrijving in woord en beeld over leven en werk van ‘plaatsgenoot’ Henschenius. Tijdsbeeld van een boeiende periode in de 17^e eeuw waarin hij mede een bepalende rol heeft gespeeld.

9 maart  2026       Dr. Joost Peters              ‘Traumachirurgie’, over het werk van een Mobiel Medisch Team van het Radboudumc met inzet van een traumahelikopter. Hoe snel en adequaat te reageren op ongevallen en complexe situaties.

13 april   2026 Dr. Anneke Steegh         ‘Wie ben ik, als alles meezit?’ Een persoonlijke en wetenschappelijke reflectie op hoe identiteit en maatschappelijke positie een rol spelen in onderzoek. Met voorbeelden uit onderzoek naar jongeren, gender en identiteit in de bètawetenschap.